شیرین فراهانی: پنجمین نشست سراسری سهگانیپردازان، روز جمعه بیستوسوم تیرماه، به دعوت انجمن ادبی حکیم ابوالقاسم فردوسی دورود، در این شهر برگزار شد.
در این نشست که با موضوع «نقش تصویر در سهگانی» برگزار گردید، پس از خوشآمدگویی نادر عبدالوند (از سهگانیپردازان دورود)، ابتدا دکتر علیرضا فولادی پیرامون موضوع نشست به سخنرانی پرداخت و «ایجاد برخورد میان عاطفه و تفکر یا برعکس» و «برابر داشتن جوانب صورت و معنی با گرایش به جانب معنی» را دو اصل مهم از اصول هفتگانهی سهگانی دانست و افزود: سهگانی نمیتواند صرفا قالبی برای بیان عاطفه یا تفکر باشد، بلکه باید مانند جرقهای از برخورد میان این دو پدید آید و همین نکته است که بدان برجستگی میبخشد. او در توضیح این اصل، سهگانی ِ:
سروم و تمامقد
پیشت ایستادهام؛
عضو کوچکی از این بهار سادهام.
از بهمن نشاطی را نمونه آورد و گفت: در مصراعهای اول و دوم این سهگانی که یک «بهاریه» است، شاعر موضعی عاشقانه (عاطفی) میگیرد، اما در مصراع سوم آن، ناگهان با گرفتن موضعی فلسفی (فکری) که از دو مصراع اول منتج است، میگوید: من ِانسان، عضوی از طبیعت را تشکیل میدهم و با هر تغییر طبیعت، تغییر حال پیدا میکنم و این، یعنی همان برخورد میان عاطفه و تفکر.
دکتر فولادی افزود: در سهگانی همه چیز بر پایهی همین اصل پیش میرود و حتی تصویرسازی در این جهت گام برمیدارد و اینجاست که اصل بعدی، یعنی «برابر داشتن جوانب صورت و معنی با گرایش به جانب معنی» اهمیت مییابد. وی برای تشریح این اصل ادامه داد: در هایکو تنها تصویر، آن هم بر پایهی بینش و چینش ذن بودیسم، اهمت دارد:
برکهی کهن
غوکی جهید
صدای آب
اما این نوع محوریت تصویر مربوط به سبک خراسانی شعر فارسی بوده است و ما اکنون قرنهاست از آن برگذشتهایم و به مرزهای شاعرانهی ژرفتری رسیدهایم و سهگانی نیز باید تابع همین تکامل باشد و تصویر را در جهت درک و بیان معانی تازه به کار گیرد و برخلاف بیحرفی هایکو، حرف بزند. برای نمونه، وقتی سهگانیپرداز میگوید:
مانند ماه در آب،
تابیدنت چه زیباست!
به این تصویرسازی بسنده نمیکند و بلافاصله میگوید:
زیبا همیشه تنهاست.
پس میتوان گفت، سهگانی، اساسا معناگراست و سهگانیپرداز، در هر سهگانی باید حرف تازهی برای گفتن راجع به موضوع مورد تأمل خود داشته باشد.
این سخنان با آوردن نمونههای بیشتر ادامه یافت و سپس نوبت به پرسش و پاسخ رسید و شاعران دورود، پرسشهای چالشی چندی مطرح ساختند که دکتر فولادی به آنها پاسخ داد.
در ادامهی نشست که با اجرای خوب سید محسن حسینی (از سهگانیپردازان دورود) و حضور رها کبیری (از سهگانیپردازان ایرانی مقیم آمریکا) همراه بود، سهگانیپردازان زیر به ارائهی سهگانیهای خود پرداختند و مورد تشویق حاضران قرار گرفتند:
سما باقری (شاعر خردسال)، الهه تاجیکزاده، سید محسن حسینی، پروین دالوندی، انسیه رجبزاده، پاییز رحیمی، رضوانه سخنگو، مریم صابری، نادر عبدالوند، معصومه عیسیوند، علی کاملی، رها کبیری، حجت کرمی، رضا محبی راد، سید محمد نظاری و....
گفتنی است که رها کبیری، پیش از سهگانیخوانی، در بارهی اهمیت حرکت سهگانیپردازی به ایراد سخن پرداخت و گفت: بنده که از بیرون به این حرکت نگاه میکنم، اهمیت آن را نسبت به حرکتهای ادبی بیرون و درون ایران، بیشتر درمییابم و همه باید قدردان آن باشیم.
نظرات شما عزیزان: